Isırgan

---

Isırgan otu, tarih boyunca tedavi için kullanılmış şifalı bir bitkidir. Başta C vitamini olmak üzere pek çok vitamin, mineral, faydalı yağ asitleri ve antioksidan içerir. Bol lifli bir besindir. Güçlü bir idrar söktürücüdür, böbrek ve mesane sağlığını korur, kalp sağlığını destekler, iltihap giderici özelliği sayesinde romatizmal eklem ağrılarına ve gut hastalığına iyi gelir. Cilde temas ettiğinde içeriğinde bulunan kimyasal asit kaşıntı ve kızarıklığa neden olabilir. Bu nedenle bitkiyi toplarken eldiven kullanmayı ihmal etmeyin.

Isırgan otu nedir?

Isırgan otu, cildinize temas ettiğinde kaşıntı ve kızarıklığa sebep olan, ancak son derece şifalı bir bitkidir. Kuzey Asya kökenlidir ama günümüzde tüm dünyada yaygın olarak yetişmektedir. Genel olarak yaprak ve kökleri kullanılır fakat son zamanlarda tohumu da yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bazı kültürlerde çorbası, böreği yapılır. Ancak en çok çay olarak tüketilir.

Isırgan otunun içindeki vitaminler

Isırgan otu; A, C, K ve B2 vitamini yanında kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, sodyum ve potasyum gibi önemli mineraller ve bolca lif içerir. Bunun yanında tüm temel amino asitler, yağ asitleri, kuersetin, kumarin, beta-karoten, lutein gibi birçok antioksidanla besin içeriği çok zengin bir bitkidir. Bir bardak ısırgan otu 2,4 gram protein ve 6,7 gram karbonhidrat içerir ve yaklaşık 37 kaloridir. (1)

Isırgan otu ısırmasına ne iyi gelir?

Isırgan otu tahrişinde etkilenen bölgeye dokunmayın veya çizmeyin. Bu, ısırganın içeriğindeki kimyasalları cilde daha fazla itip tahriş süresini uzatabilir. Yapılacak en doğru şey, bölgeyi sabun ve suyla yıkamaktır. Koli bandıyla ek lifleri çıkarabilirsiniz. Aloe vera, kalamin losyonu ve soğuk kompresler de kaşıntıyı hafifletebilir.

Isırgan otunun faydaları nelerdir?

Vücudu temizler

Isırgan otu vücuttaki toksinleri temizler. İdrar söktürücü özelliği, vücutta etkisizleştirilen toksinlerin hızlı bir şekilde vücuttan atılmasını sağlayabilir. Bu durum, bağırsakların besin alımını arttırarak sindirim sürecinin sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlar ve tehlikeli toksinlerin birikmesini önler. Ayrıca lenf sistemini uyarır ve böbreklerdeki fazla toksinlerin atılmasına yardımcı olur.

Isırgan otu böbrek taşına iyi gelir mi?

Bu bitkinin içeriğindeki etkin maddeler böbrek, safrakesesi ve mesanede oluşan taş ile kumun kolayca atılmasını sağladığı gibi, taş-kum oluşumunu da önler. Ayrıca idrar söktürücüdür ve mesaneyi enfeksiyon ve ödemden korur. (3)

Dolaşımı arttırır ve kanın temizlenmesine yardımcı olur

Isırgan otunun içeriğindeki yüksek C vitamini ve demir birleşimi kırmızı kan hücresi üretimini arttırır. Böylece yaralar hızla iyileşir ve enerji seviyesinde artış olur. Bu özelliği nedeniyle kronik yorgunluğu ve anemiyi hafifletmesi için önerilebilir.

Kalp sağlığını korur

Isırgan otu çayı düzenli tüketildiğinde tansiyonu düşürmeye ve dolaşım sistemindeki gerginliği ve stresi hafifletmeye yardımcı olur.

Isırgan otu alerjiye iyi gelir mi?

Isırgan otu saman nezlesi, astım ve diğer mevsimsel alerjiler dahil olmak üzere çeşitli rahatsızlıklarının tedavisinde etkilidir. Araştırmalar, bu bitkiden alınan bazı ekstrakt birleşimlerinin, alerjik reaksiyonları önemli ölçüde azaltabildiğini göstermiştir. Çayının ise astım hastalarında semptomları azalttığı gözlenmiştir.

Kireçlenme, artrit ve eklem ağrısını hafifletir

Isırgan otu genellikle eller, dizler, kalçalar ve omurgada eklem ağrısı yaşayan osteoartrit ve artrit hastalarının sıkıntılı bölgelerine haricen sürülerek ağrıların hafiflemesine yardımcı olur. Ayrıca ağız yoluyla alındığında da rahatlama sağlayabilir. Araştırmalar iltihap giderici özelliği sayesinde ısırgan otu kreminin veya takviyesinin artrit semptomlarını hafiflettiğini gösteriyor. Ancak konuyla ilgili daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.

Gut hastalığına iyi gelir

Araştırmalar ısırgan otunun anti inflamatuar özelliğinin kronik kas ağrılarını yatıştırdığını ve gut hastalığını tedavi edebildiğini göstermektedir. En yaygın kullanımı, ısırgan otu çayı içilmesi ve bitkisel takviye olarak alınmasıdır.

Isırgan otu prostata iyi gelir mi?

Araştırmalar ısırgan otunun, özellikle, prostat büyümesiyle kendini gösteren ve idrara çıkma zorluğuna neden olan iyi huylu prostat hiperplazisi tedavisine yardımcı olabileceğini gösteriyor. ısırgan otu özleri prostat boyutunu kuçültme ve idrara çıkmayı rahatlatma konusunda etkili görünüyor.

Isırgan otunun cilde faydaları

Ekstraktlar cilde uygulandığında, ısırgan otunun aknenin (sivilce) şiddetini azalttığı ve hatta bakteriyel enfeksiyonları önleyebildiği kanıtlanmıştır. Antibakteriyel ve anti-enflamatuar etkisiyle iyileşmeyi hızlandırabilir.

Ayrıca ısırgan otu kremleri yaraların ve yanıkların kolay iyileşmesini ve yara izlerinin ve lekelerin azalmasını sağlayabilir. Anti-aging etkisiyle kırışıklıkları azaltabilir. Isırgan otunun toniği ya da maskesi de kullanılabilir.

Isırgan otunun saça faydaları

Konuyla ilgili yeterli bilimsel kaynak olmasa da ısırgan otunun saç dökülmesini önlediği ve azalan saçların yerine yeni saçların çıkmasını sağladığı düşünülüyor. Isırgan otunu saça uygulamak için yapraklarını kaynatın ve suyunu saçın son durulamasında kullanın. Bu işlem, kafa derisi sağlığını koruduğundan kepek oluşumunu da önler. Yanı sıra ısırgan otu çayı içilmesi bu tedaviyi daha etkili kılar. Çayı için; Isırgan otunun yapraklarını beş dakika kaynar suyun içinde demleyin ve soğumaya bırakın. Günde 2-3 fincan içebilirsiniz.

Isırgan otu zayıflatır mı?

Isırgan otu, metabolizmayı hızlandırıcı ve kan şekeri düzeyini düşürücü etkisiyle zayıflamaya yardımcı olur. Ayrıca kas dokusunda biriken zararlı atıkların atılmasını kolaylaştırır. Ödem ve idrar söktürücü özelliği vardır. Kullandığınız zaman aşırı su kaybına neden olduğu için beraberinde bol su tüketmek gerekir.

Isırgan otu neye iyi gelir?

• Emzirme dönemindeki kadınların süt verimliliğini arttırır.
• Pek çok kanserin oluşumunu önler
• Mide bulantısı ve ishali azaltır
• Ülser ve hemoroitleri yatıştırabilir
• Diş eti iltihabına bağlı kanamaları azaltır
• Böcek ısırıklarını tedavi eder.

Isırgan otu, uygun bir şekilde kullanıldığında çok güvenli bir bitkidir ancak hasat ederken birkaç şeye dikkat etmeniz gerekiyor. Öncelikle ellinizi dalamasını engellemek için sert bahçe eldivenleri kullanın. Hasat için ilkbaharı tercih edin ve genç bitki parçalarını toplayın. Çiçeklendiklerinde ve tazeliklerini yitirdiklerinde daha acılaşırlar. Isırgan otunu kullanmadan mutlaka doktorunuza danışın. 

Isırgan otu çayı nasıl yapılır ve içilir?

Isırgan otu çayı bitkinin kurutulmuş yaprakları ve çiçekleriyle yapılır. Kaynamış suya atın ve 5 dakika demlemeye bırakılın. Ilık olarak tüketin. Ahududu yaprağı, ekinezya veya goldenseal (altınmühür) gibi bitkilerle karışım da hazırlayabilirsiniz. Ayrıca ısırgan otunun kökünün ve tohumunun da çayı yapılabilir:

Kök çayı için; kökü soğuk suya koyup kaynatın. Kaynadıktan sonra 4-5 dakika demlenmesini bekleyin ve soğuk tüketin.

Tohum çayı için; tohumları iyice havanda dövün ve ezilen tohumları 8-10 dakika kaynatıp 10 dakika demlenmeye bırakın ve ılık tüketin.

Isırgan otu nasıl pişirilir? 

Isırgan otu yaprakları ıspanak gibi sebzelerde olduğu gibi az suyla ve buğulama yöntemiyle pişirilir. Pişirildikten sonra çorba, salata ve böreğe ilave edilebilinir. Ayrıca püre haline getirilip yine salata, makarna vb. gıdalara eklenebilir. Pişirildiğinde salatalık ile ıspanak karışımı bir tadı olur. Pişmiş ısırgan otu, A, C, protein ve demir vitaminleri için mükemmel bir kaynaktır.

Isırgan otunun haricen kullanımı

Isırgan otu ekstresi ve kök tentürleri doğrudan vücudun eklemleri ve ağrılı bölgelerine uygulanabilir. Isırgan otu krem olarak da mevcuttur.

Isırgan otu kapsülleri ve tabletleri

Isırgan otu kapsülleri ve tabletlerini alerji, iyi huylu prostat hiperplazisi, artrit gibi birçok sağlık sorunu için kullanabilirsiniz. Ancak kullanmadan önce mutlaka kullanım şekli ve dozu hakkında bir uzman doktora danışın. Eğer kronik bir hastalığınız ya da düzenli kullandığınız bir ilaç varsa yan etki yaşayabilirsiniz.

Isırgan otu tohumunun faydaları nelerdir?

Isırgan otu tohumu, adrenal bezleri ve endokrin sistemini destekleyerek enerji verir. Gündelik hayatın getirdiği yorgunluk ve bitkinliği önler, hatta cinsel isteği arttırdığı da düşünülüyor. Ayrıca içerdiği Urtica dioica aglutinin (UDA) adı verilen bir lektin sayesinde bağışıklığı güçlendirir. Etkili bir anti-inflamatuardır ve böbrek yetmezliğini ve kolon iltihabını engelleyebilir. İçerdiği kolin adı verilen bir bileşen sayesinde karaciğeri oksidatif hasardan korur. Kolin, karaciğer sirozu ve hepatit tedavisinde kullanılan bir bileşendir.

Isırgan tohumunu nasıl tüketmeliyiz?

Isırgan otu tohumunu günde bir tatlı kaşığı almanız yeterlidir. Lezzetli bir tohumdur. Krakerlere, keklere, ekmeklere veya salatalara serpebilirsiniz. Yoğurt, yulaf ezmesi veya smoothie ile karıştırabilirsiniz. Ayrıca tentürünü yapabilirsiniz (1 çay bardağı tohumu ezin ve 5 çay bardağı votka ile karıştırın. 3 hafta bekleyip süzün).

Çocuklara ısırgan otu verilebilir mi?

Isırgan otu, özellikle çocukların astım tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak çocuklar için henüz güvenli ve etkili bir doz oluşturulamadığından doktor gözetiminde doz ayarı yapılması önemlidir. Bunun dışında örneğin çorbası yapılarak çocukların öğünlerine aralıklı olarak katılabilir.

Isırgan otunun zararları

Isırgan otu bitki olarak tüketildiğinde bazı özel durumlar dışında genellikle güvenlidir. Bu özel durumları şöyle sıralayabiliriz:

Isırgan otu kimler kullanamaz?

• Adet döngüsünü etkilediği ve rahim kasılmalarını uyarabildiği için hamilelikte düşük tehlikesi yaratabilir.
• Kan şekerini etkileyebildiği ve diyabet kontrolüne müdahale edebildiği için diyabet hastaları dikkatli kullanmalıdır.
• Kan basıncını arttırdığı için yüksek tansiyon hastalarını olumsuz etkileyebilir.
• Çok iyi bir idrar söktürücüdür. İdrar yoluyla ilgili ilaç tedavisi gören hastalar doktora danışmadan kullanmamalıdır.
• Kan inceltici özelliğinden dolayı kan sulandırıcı ilaçlarla etkileşime girebilir.